aksaray yöresinde yanak ve dudak anlamlarında kullanılan malak kelimesinden dolayı "
aksaray malaklısı " olarak anılan iri bir köpek türüdür. bu ırkın en tipik fiziksel özelliklerinden biri sarkık yanakları ve dudaklarıdır.
evliya çelebi,
seyahatname
isimli eserinde anadolu aslanı ismiyle bahsetmiş, ve bu, ırkla ilgili ilk yazılı kayıt.
bu kocaman köpeklerin boyları erkeklerde 120-130, dişilerde 100-110 santime ulaşıyor. ağırlıklarıysa erkeklerde 80-120, dişilerdeyse 55-85 kilo arasında değişiyor. yani aksaray malaklısı; ortalama bir insandan daha ağır, hatta bazı aksaray malaklısı köpeklerin ağırlığı 150 kiloya ulaşabiliyor.
doğuştan bir çoban ve bekçi köpeği olarak tanımlanabilir. bu sebeple bir aksaray malaklısının yabancılara karşı sert davranması olasıdır.
koruma duygusu yüksektir. insanına karşı da derin bir sadakat duyar.
malaklı,
kangaldan daha iri, kafası daha büyük ve yanakları sarkıktır. bu belirgin farklılıkların dışındaki fiziksel özellikleri benzer; tüy yapıları, renkleri hemen hemen aynı. malaklının gövdesi, bacakları ve özellikle de ayakları kangala göre daha iri ve kalın.
dudakları sarkık olduğu için kafa ve boyun daha kalın ve gösterişli.
kangal köpekleri ile karıştırılıyor ama ikisinin arasındaki fark gayet de ortada.
bunlar yavru malaklılar
heybetini gizli tut yiğidim
duruşun çakalları korkutuyor
ya sen ne tatlısın minnak şey